Morgen worden de uitslagen van de verkiezingen eerste ronde bekend, maar al gisteren deden percentages de ronde. Moslim Broederschap winnaar met ruim dertig procent, het Egyptisch Blok tweede gevolgd door de Salafisten. Niet zo verbazend, de MB hebben de meeste ervaring met verkiezingen en zijn zeer georganiseerd. Dat is een kwaliteit die je niet genoeg kunt waarderen, want organiseren is niet iedereen gegeven hier.

Op het vrij lege Tahrir plein vandaag wat cameraploegen die zochten naar nieuws. Nog maar een plaatje van een lege traangasgranaat, bijna een week nadat de laatste is afgeschoten, dan ben je aardig wanhopig. Er zijn wel verhalen te maken, maar buitenlanders moeten dan diep graven, dus de plaatselijke pers houdt zich daarmee bezig. Voor vrijdag is er weer een grote demo aangezegd, dan zijn de uitslagen binnen.

Ondertussen gaan overal de banieren weer neer, dat valt niet tegen. ruimt ook erg op want het was een overkill. De papieren posters zullen nog wel een tijdje hangen, daar moeten heel wat buien overheen. Sommige muren zitten helemaal vol met posters van een kandidaat. Rond het plein gaat het gewone leven door. Gisteravond zat wel het verkeer overal vast vanwege gevechten tussen theeverkopers en revolutionairen, waardoor een uitvalsweg uit het centrum niet gebruikt werd. Zo ben je gauw een uur onderweg voor een ritje van twintig minuten.

Zeer benieuwd hoe deze revolutie zich gaat ontwikkelen, de regering houdt al dagen haar mond.

Geen rijen meer op de stoep vanmorgen maar wel een gezellige drukte rond de ingang van het stembureau. De opkomst is nog niet bekend. Maar hoe moet je die opkomst waarderen als er een half maandsalaris boete staat op niet stemmen? En hoe moet je het stemgedrag waarderen van mensen die niet kunnen lezen en schrijven, en dus maar stemmen op een bekend symbool? De lijsten zijn schier eindeloos, met soms 250 namen om uit te kiezen. In de Engelstalige krant hier veel interviews met kiezers die wachten op hun beurt. De meesten vinden het een grootse dag, ook al verwachten ze van de uitkomst, de volksvertegenwoordiging, nog niet zo veel groots. Alleen al dat ze mogen stemmen in eerlijke verkiezingen vinden ze geweldig. Dat ze dan niet weten op wie is een bijkomstigheid. Democratie gaat met horten en stoten, en met heel kleine stapjes.

In Café Riche vanavond ontbraken de hordes journalisten, slechts een handjevol was aanwezig. Met een beetje geluk waren ze op tijd naast het Egyptisch museum om nog wat te kunnen maken van het incident vanavond met de theeverkopers die van het plein werden gegooid en weer terug wilden. Dat ontaardde in stenen gooien en ingrijpen van de politie/het leger. Schoten, stenen en gewonden. En tot een gigantische verkeersdrukte op de snelweg, omdat niemand meer langs die straat wilde. Dus in plaats van een half uur een uur bezig om thuis te komen, met een dubbele prijs. Wel 3 euro voor een uur met de taxi.

Daar zit hij, op de stoep, vlak naast de lantarenpaal. Ik kwam hem tegen op een van de drukke winkelstraten rond Tahrir. Een steenworp afstand van de revolutie, die vanavond weer even dreigde te ontsporen na een conflict over theeverkopers. Hem stoorde het niet en ging het allemaal niet aan. Hij maakt zijn huiswerk hier, elke avond. Schrift, boek en pen, druk schrijvend en bladerend, opgaand in zijn werk en zich niets aantrekkend van de mensen die vlak langs hem gaan in een ononderbroken stroom. Thuis geen ruimte of licht genoeg? Mogelijk, maar het echte antwoord ligt ook voor hem: vijf pakjes papieren zakdoekjes. Ze zijn te koop, je betaalt er een pond voor. Een dunne lijn tussen verkopen en bedelen Als hij dat elke avond doet en hij verkoopt elke avond vijf pakjes (wat twijfelachtig is) kan hij misschien vijftig pond verdienen voor zijn familie. In een land waar 40% onder de armoede grens leeft van 2 dollar per dag een flinke som geld. Een afgestudeerde arts verdient hier in een staatsziekenhuis 1200 LE per maand, zo’n 200 dollar. Dat vindt men goed betaald, maar een echt behoorlijk bestaan kun je daarvan niet opbouwen. Daar gaat het hier over in Egypte, oplettend lezertje, een behoorlijk bestaan, met een redelijke opleiding een kans op een baan die normaal betaalt. Dat en educatie en betaalbare gezondheidszorg. Waard om een paar weken voor op een plein te zitten.

In de buidel getast en een cameraatje gekocht, oplettend lezertje. Je kunt toch niet in deze tijd in Cairo zijn en niet kunnen fotograferen. Vanavond in Café Riche opvallend veel journalisten, na een dagje plaatjes en praatjes over de verkiezingen toe aan een biertje met zijn allen. Een van hen vroeg mij of het veilig was op Tahrir ‘s avonds. Die komt er wel, hij was (terecht) bang zijn portemonnee kwijt te raken.

Verder een Nederlandse journalist gesproken en hem op het spoor van een mogelijk verhaal gezet. HIj zou het delen met zijn schrijvende collega van het NRC, hij deed foto’s en gaat dinsdag weer naar huis. Het wordt dan ook wat rustiger op het plein, geen gevechten en geen traangas meer, dan is er voor een fotograaf niet veel te beleven. Als dan ook nog de eerste verkiezingsdag rustig verloopt trekt de karavaan verder.

Vanmorgen bij het huis uit gaan vroeg ik mij af waar ik een stembureau zou kunnen vinden. Ik hoefde me geen zorgen te maken, er stond een lange rij op de doorgaande hoofdstraat die ik oversteek op weg naar de metro, die de hoek om ging naar de school aan het eind van de zijstraat. De hele rij gefotografeerd. Bij het begin, de ingang van het stembureau, een hoop leger en politie die mij wilde verbieden te fotograferen, maar daar was het publiek het niet mee eens. Soera moet mogen vonden ze, dus een wat verbouwereerde jonge soldaat stapte opzij en ik maakte mijn plaatje. Word ik niet voor betaald zoals al die journo’s, maar toch leuk. Of het goed is dat de opkomst hoog is: op het plein zijn ze er nog niet uit. Sommigen gaan stemmen, anderen minachten de verkiezingen. Als waar democraat vind ik dat je geen kans voorbij moet laten gaan je stem te gebruiken, maar het ligt hier allemaal gecompliceerder dan wij in Europa kunnen bedenken. Ik heb weinig geblogd de afgelopen week, maar des te mee meegemaakt. Te veel en te vergaand misschien voor dit blog. Ga er even over nadenken of het iets is voor een andere publicatie. Hoe ook maar, gexefllustreerd zijn de eerste dagen niet, al had ik mooie plaatjes.

Vriend Y liet mij zijn kieskaart zien, oplettend lezertje. Of in ieder geval iets dat hier dienst doet als zodanig. Zijn naam, ID nummer, het kiesdistrict en stembureau waar hij onder valt. En dan voor zijn district een lijst met 130 namen om uit te kiezen. Alles per email naar hem verstuurd. Ik vroeg hem hoe het ging als je geen internet had. Dan moet je zorgen dat je toch toegang krijgt ergens, was het antwoord. Als ik het goed heb onthouden kon dat op het politiebureau. Daar zullen veel mensen niet voor kiezen. Dus gaan sommige partijen de straat op om huis aan huis voor de mensen zo’n lijst uit te draaien.

Of het zin heeft al dat werk moet nog blijken. Met de huidige demo’s houdt men dapper vol dat er gestemd gaat worden, maar zeker weet je zoiets hier nooit natuurlijk. Een deel van de mensen wil doorgang, een deel vindt het een schijnvertoning. Hoe te handelen als het door gaat, wel of niet stemmen, is ook zo’n discussiepunt. Alsof het allemaal al niet lastig genoeg is. Na een paar rustige dagen vanochtend weer dodelijk geweld bij een vreedzame sit-in, waar er nu dus twee van waren, een op Tahrir en een bij het kabinet.

Veel geruchten ook over het traangas dat wordt gebruikt. de gevolgen zijn al vaak dodelijk geweest dus de discussie gaat over het feit of het gewoon traangas is, of dat er meer bij zit. In ieder geval zijn de granaten waarvan ik de hulzen onder de neus geduwd kreeg afkomstig uit de VS en China. Volgens hun datum zijn ze verlopen, maar ze doen dus nog uitstekend dienst.

Je komt nog eens iemand tegen onderweg, als je heen en weer reist. Bij de transferbalie in Addis Abeba lag een man op de grond te rillen en te slapen. Dat leidde tot wat commentaar en voor je het weet heb je er vrienden bij. Een jonge Indiase militair, deel uitmakend van de vredestroepen in Zuid-Soedan, had al een halve harem verzameld aan verontruste jonge vrouwen. Vorige keer was het een ontredderde landgenoot op de vlucht die hij onder de arm nam. Een soort schaapsherdersinstinct, hij verzamelde. Vriendelijk, beleefd en welbespraakt. Met mij voorheen vier onbekenden een paar gezellige uren doorgebracht onder het genot van thee en chocolaatjes, facebook adressen uitgewisseld en als enige achtergebleven. In het gezelschap een Italiaanse, een Amerikaanse, een Zuid Soedanees, onze Indiase gastheer en ikzelf. Daarna werden de stoelen ingenomen door Israëliërs, op terugreis vanuit Zuid-Afrika. Ook daarmee goede gesprekken en het uitwisselen van allerlei ervaringen, ook over onze gadgets. Ook die weer een goede reis gewenst. Nu zit ik in het vliegtuig naast een Egyptische hoogleraar Economie, die jaarlijks in Tanzania een cursus geeft. Ook met hem weer aangename gesprekken. Je gaat wel alleen onderweg, maar je bent zelden eenzaam op deze wereld. Veel nieuwe mensen ontmoet de afgelopen dagen en we hebben elkaar vrijwel steeds tot ziens gewenst, Deze wereld is klein en hij krimpt bij de dag.

Tegenover het raam waar uit keek in Juba stopte een pickup truck en de chauffeur begon de inhoud van de laadbak te legen. ik dacht dat er gedumpt werd, ondanks de bordjes Keep Juba Clean, maar er stond een grote bak. Daarin verdween het karton, het plastic en het piepschuim. Niet voor lang. Toen ‘s middags de schooljongens langskwamen werd het piepschuim er weer uit gevist. Met mijn buurman overlegd wat ze daarmee gingen doen. Volgens hem zou het speelgoed kunnen worden, wat mij op het idee bracht dat ze een vlotje gingen bouwen. En jawel, er werd wat gepast, een bankje gevonden en er werd al vast droog geroeid naast de bak. Vrolijk gingen ze er vandoor, de Nijl tegemoet misschien.

Midden in de nacht teruggekomen in een ogenschijnlijke normale omgeving. Bij het wakker worden vandaag berichten op tv over ernstige rellen op Tahrir, doden weer ook in Alexandrie en beelden van traangas en brandende auto’s. Met de verkiezingen nog een week van nu, laat het volk weten echte veranderingen te willen en de SCAF niet te accepteren als leiders. Wat dit betekent voor diezelfde verkiezingen is moeilijk te zeggen. Het aantal verkiezingsbanieren met kandidaten is weer toegenomen, elk plein, iedere kruising of rotonde hangt er vol mee.

Laten we hopen dat de mensen hier weten wat ze moeten kiezen, want alleen een naam een slogan en een nummer, dat is wel weinig om een keuze op te baseren.

Drie nachten, twee werkdagen in Zuid-Soedan, en je kunt een week lang bloggen, oplettend lezertje. Alleen over het hotel kun je heel wat schrijven. ik volsta met te zeggen dat ik vannacht om twee uur boos moest worden om er voor te zorgen dat ik een werkende airco, en dus kans op slaap had. Uiteindelijk gelukt dus om vier uur onder het muskietennet weggedommeld. Vanmorgen, de vrije dag, grootse plannen om met elkaar de stad te gaan verkennen. Het werd wat later dan gepland, er gingen wat minder mensen mee dan gepland. Uiteindelijk toch vertrokken in een al behoorlijk oplopende temperatuur, met een hoge relatieve vochtigheid. Airco in auto’s doen ze hier niet aan, gewoon het raam open. Juba is als veel Afrikaanse plaatsen: plat, stoffig, met vooral onverharde wegen en een lage, steeds uitdijende bebouwing. De stad groeit en dat zie je. Veel in aanbouw, en nu met de zelfstandigheid overal ministeries van het een of ander. Uiteindelijk werden we nog bijna opgebracht omdat ik een foto van overstekende geiten maakte. Die geiten waren niet het probleem, maar achter hen zat een agent in de schaduw op zijn controle plek. Fluiten en roepen, maar wij, van geen kwaad bewust, naar de volgende bestemming, de St Theresa kerk. Van belang vooral voor onze Ugandese reisgenoten, want hun bischop was de stichter van het geheel. Daar aangekomen kwam de fluitende agent ons achterop als passagier van een brommer. Drukke discussies over het feit dat het verboden was foto’s te nemen vanuit een rijdende auto, dat was althans wat ik begreep uit het Arabische gesprek dat volgde. Men heeft hier namelijk als gezamenlijke taal het Arabisch, hoewel de officiële taal sinds de omwenteling Engels is. Onze chauffeur overhandigde een keurige kopie van zijn rijbewijs, want al onze verhalen overtuigde de agent niet. Twee man versterking riepen ook dat het zo allemaal maar niet kon, het feit dat wij hier op uitnodiging waren van de regering maakte aanvankelijk weinig indruk. Uiteindelijk kwam de pastoor van de kerk er bij, een bekende van onze Ugandese vrienden, die met enige overreding een en ander als een nachtkaars deed doven. We konden weer verder. De rest van de dag verdwenen steeds meer mensen uit ons hotel naar vliegveld of verdere bestemmingen in het land. Als de laatste voor die dag stapte ik in een taxi, die mij nog wat rond reed langs markt en over de rivier. Foto’s daarvan heb ik niet, dat was voorlopig even goed zo. Nu zit ik in de vertrek hal, op een lederen fauteuil (of iets dat ooit daarvoor verkocht werd) te wachten tot we gaan vertrekken. Een balie, een hal, en geen transportband. Het vliegtuig staat dertig meter verderop te wachten.

Update: Als in films van voor de vijftiger jaren, we lopen over het veld naar het vliegtuig. Rechts staan 11 zwarte glimmende gepantserde auto’s, een rode loper ligt klaar. Even later in Addis Abeba beelden van de president die ontvangen wordt in Juba.. Midden in het nieuws. Ook op het nieuws: berichten dat Saif Gadhaffi gevangen genomen zou zijn.

Een van de sprekers hier is de eerste gekozen burgemeester van zijn stad in Bolivia, La Paz. Daarna had hij nog een carrière in de centrale regering en werkte bij de wereldbank. Nu reist hij de wereld rond, en deelt zijn uitgebreide ervaring. Een prachtig verhaal van hem over zijn ervaringen als net gekozen, jonge burgemeester, en hoe hij merkte dat mensen altijd ontevreden waren met wat er gebeurde omdat ze niet wisten wat er aan ten grondslag lag. Toen men eenmaal zeggenschap kreeg en zelf kon meebepalen welk budget wanneer waaraan werd uitgegeven, ging het na een paar jaar beter. Met de door de centrale regering aangewezen burgemeesters was het vaak binnen een jaar afgelopen, zij konden nooit de verwachtingen waarmaken, mensen waren snel boos. Inmiddels is bij de laatste verkiezing 65% van de gekozen burgemeesters herkozen. Ook hier heeft decentralisatie een goede rol gespeeld.

De burgemeester sprak zojuist met een Duitse collega in het Duits. Iedereen hier is tenminste in twee talen vloeiend, maar eigenlijk is dat erg weinig. Naast mij zit een Soedanees die zes talen vloeiend spreekt, waaronder Nederlands. En zijn moeder spreekt er acht. Daar kunnen wij Nederlanders nog een puntje aan zuigen.