Die schildpad en die krekel  had ik u al laten zien hier, oplettend lezertje, of op Facebook. Verder leek het rustig met gedierte en ongedierte toen ik hier aankwam. In de tuin zitten echter ook een paar soorten vogels, die zich af en toe laten zien,  en ’s morgens vroeg laten horen. Beetje grijzig-bruinig-zwartige vogels. Kleine vlindertjes zie je hier ook af en toe, niet al te opvallend, het bruine blauwtje in het oker zeg maar. Inmiddels hebben ook de muggen zich present gemeld. Voordeel van dit slag muggen hier: ze maken weing herrie en hun steken trekken redelijk snel weer weg, behalve die op de wang of je neus natuurlijk. De laatste week is er een vliegensoort actief geworden, die ook graag steekt en slecht zijn weg te jagen. Ze zitten overal, behalve op het vliegenpapier dat ik heb opgehangen midden in mijn kamertje, daar vliegen ze zorgvuldig omheen. Volgens mij is het insectenpoeder dat ongewtijfeld gebruikt is voro ik kwam ook aan het uitwerken, want ik meende een kakkerlakje te herkennen in de badkamer. Twee dagen geleden zag ik ook eindelijk een muurhagedis wegschieten toen ik de poort binnenkwam, als die nu even werk maakt van die kakkerlak en die vliegen… En zojuist, terwijl ik op mijn schommelbankje aan het werk was, trippelde er een muisje over een riggel van de tuinmuur. Bijna blauwachtig grijs was hij (of zij). Helaas te snel de muur weer over om hem (of haar) vast te leggen op de gevoelige Iphone, dus u moet mij op mijn woord geloven.

Een man keek naar Al Jazeera, wat meer dan zijn landgenoten. In Tunesië ontrolde zich een revolutie, hij keek. Toen de dictator verdreven was wilde hij met eigen ogen gaan kijken in dat land, gaan praten met zijn inwoners. Hij ontmoette een gastvrije student, die hem mee nam naar zijn familie, met zijn vrienden liet kennismaken. Die hem vroeg een praatje te houden op zijn universiteit over het onderwerp waar ze beiden goed in waren.

Vanavond was ik bij een avond voor 30 jonge studenten, de helft uit Tunesië, de helft uit Duitsland. Geboren uit de nieuwsgierigheid van een man, het enthousiasme van een andere ontmoeten deze jongeren elkaar deze week, geven presentaties, spreken met elkaar over  alles wat hen bezighoudt in deze tijd in de wereldgeschiedenis. Met de gedachte dat er zo wederzijds begrip komt, kennis en vriendschap, dat grenzen wegvallen en er iets moois kan groeien. Na twee dagen zijn er al vrienden. In vier talen werd er gediscussieerd, naar aanleiding van het verhaal van een man die ooit ook door zijn land werd uitgestuurd en zo bruggen sloeg over continenten heen.

Dinsdag mag ik een praatje houden en de discussie aangaan. Over de verschillen en de overeenkomsten van de landen waar ik woonde. Ik kan niet wachten.

Bof ik even, oplettend lezertje, er is een kunstfestival losgebarsten in de Medina en Nederland sponsort mee. Vanmiddag na minj Franse les er op uit, ik had geen idee wat ik kon verwachten, ondanks de website. Wat een ontdekking: overal in de Medina zijn manifestaties, toneel, muziek, film, beeldend, van alles wat. In allerlei gebouwen, vaak monumenten maar ook op binnenplaatsjes of gebouwen die verbouwd worden. Kunstenaars overal vandaan die in de veranderende omgeving hier hun statements maken, een ware ontdekkingstocht. Stelt u zich maar de binnenplaats van een madressa voor, met zijn bogen en zuilen, een kort toneelstuk van een man en vrouw, in het Arabisch maar ook zonder verstaanbare tekst vol landing. En dan plotseling Imagine van John Lennon, tegen de achtergrond van wat er nu in dit gebied gebeurt. Een film over de Praagse Lente, al even beladen, lokale kunstenaars die de revolutie verbeelden. Een concertje met lange intense nummers ergens op een klein binnenplaatsje bij het graf van weer een lokale heilige. Bloedheet, vochtig, maar behalve de muziek uitzicht op een stuk van de stadswal en af en toe een jasmijn bloemetje dat als een helikopertje naar beneden komt zetten. Opzwepende muziek en jongelui die niet stil kunnen blijven staan. Overal kwam ik de organisatie tegen en overal werd me de weg gewezen in het doolhof van straatjes op weg naar een volgende manifestatie. Twintigers en dertigers vooral, zoals bij ons bij dergelijke kunstuitingen. Op het grote plein dacht ik mijn laatste toneelstuk te zien, maar in dat parelmoeren licht, tegen de achtergrond van de vallende avond en de roep van de moskee besloot ik er toch nog een bij te pakken. Gelukkig maar, ergens op een vers gewit dak met uitzicht over de Medina en de minaret van de Zaitoun moskee stonden drie witte huisjes, met voile gordijnen voor de deur en een dak naar de hemel. De bedoeling was daar op een fatboy even alles van je af te laten glijden en tot rust te komen. Magische momenten. Inspirerend, en als bonus krijg je een kijkje op plekken waar je normaal gesproken niet komt: binnenplaatsen en souks achter deuren, waar ambachtslieden bezig zijn als honderden jaren geleden: wevers, blikslagers, kleermakers.

Het hart van de Medina opengelegd deze dagen. Overmorgen ga ik weer.

Tijdens mijn eerste verblijf hier bezocht ik het zuiden op werkbezoek. Een van de jongeren die ik daar sprak waarschuwde dat er voor hem en zijn leeftijdgenoten nog niets veranderd was, dat het eerder slechter was geworden en dat de spanning onder de jongeren steeg, gelijk met de werkeloosheid. Hij waarschuwde dat het niet lang meer goed zou blijven gaan en hij had gelijk: gisteren werd het kantoor van de gouverneur in Tataouine belegerd door veel ontevreden jongeren. De gouverneur vond het bedreigend genoeg om dat kantoor te verlaten. De jeugdwerkloosheid op het platteland, zeker in de achtergebleven delen, is soms hoger dan 50 %.

Het is de frustratie die velen al met mij deelden. De revolutie ging over vrijheid, werk, waardigheid. Zo als er ook in Egypte geroepen wordt: brood, vrijheid, sociale gerechtigheid. Men verwachtte dat er gewerkt zou worden aan werk, aan al die zaken die zo veel inzet nodig hebben om het goed te krijgen. In plaats daarvan gaat de discussie nu te vaak over religie en hoe zich dat verhoudt tot de nieuw op te stellen grondwet. Die discussie willen vooral de jongeren helemaal niet voeren, die willen gewoon aan het werk.

Een prachtige dag voor de Medina, oplettend lezertje, beetje bewolkt dus al vroeg er op uit deze ochtend. Om half tien liep ik al over de Rue du Kasbah, vraag me niet welke straten daarna volgden. Mijn neus en mijn ogen achterna. Ik had wel vaag een plan van een wijkje waar ik heen wilde, maar daar komt zelden iets van terecht. Wel kwam ik nog een postkantoortje tegen, waar een deel van de kaarten gepost is. Ik mocht zelfs voor, omdat ik alleen postzegels nodig had, vermoedde men. Verder stalletjes en straatjes, zoals altijd opvallend veel kleding, maar ook rustiger wijken waar de schilders actief zijn of de theepotjes in de aanbieding. De Medina is niet groot, je loopt al snel een dubbel rondje. Maar met alle smalle straatjes en steegjes, de doorgangen en pleintjes, de prachtige deuren overal en af en toe een echt monument, blijft het boeien. Gelukkig verdwaal ik dan altijd zo, dat ik halverwege een theeterras tegenkom, want ik kan het uren volhouden maar mijn voeten denken daar anders over. Dat dat café Rose de Sable heet moet zuiver toeval zijn. De mensen zijn vriendelljk, maar zeker niet opdringerig. Af en toe zegt er iemand gedag, maar verkopers die je iets aan willen smeren, zelfs in het drukste straatje van de Medina overkomt je dat niet veel, en zeker niet in de straten daarachter. Iets gemerkt van hekel aan buitenlanders? Geen opgetrokken wenkbrauw heb ik zelfs gezien. iemand die ik erover sprak begeep helemaal niets van het geweld, en weinig van onze angst. Hier is alles rustig, komt u gewoon langs. Zelfs de Amerikaanse school is vandaag weer begonnen.

Nog iets gekocht deze ochtend? Postzegels dus, dat lijkt niet bijzonder maar de postzegel hier heeft nu een afbeelding van de eerste martelaar van de revolutie en zijn groentenkarretje, een monumentje op zich. Mastiek, denk ik, dat goed voor je tanden en je maag zou zijn, volgens de dames die mij adviseerden. Dat mag zijn maar het is niet te eten weet ik nu. Ook nog iets wat goed voor je vel moet zijn, kalk volgens mij. Ik ging mijn hospita vragen hoe ik het moest gebruiken, maar zelfs haar hoogbejaarde moeder had geen idee wat je er mee aan moet. Verder een verse lofa gekocht en uiteindelijk kwam ik nog een glazen zeester tegen. Er was daar meer moois te koop, maar minder draagbaar allemaal. Ander keertje dus, of helemaal niet, want hoe krijg je het allemaal weer thuis. De foto’s gaan op Facebook, dan zie ik u daar.

In een blogje tijdens mijn eerste bezoek hier schreef ik al over het huisvuilprobleem. Dat neemt flinke vormen aan, hoorde ik toen. Ik zag het bewijs ook op het platte land: rondzwervend plastic kilometers in de omtrek van plaatsen waar hat afval wordt samengebracht.

Ik merk  ook zelf hoe het niet loopt. Voorheen was het zo dat mensen dagelijks hun huisvuil in zakken en zakjes voor de deur zetten, en het werd ook dagelijks opgehaald op een min of meer vaste tijd. Containers zijn er niet, maar hier en daar hebben mensen die zelf voor de deur gezet, met een flinke ketting eraan;  dat voorkomt dat katten de zakken openscheuren met alle rommel van dien. Tuinafval ligt in bergjes op de stoepen. Het wordt nog steeds opgehaald, maar onregelmatiger en je weet ook niet op welke dagen. De meeste mensen kiezen er dus voor het in kleine porties af te leveren bij de grote rolcontainers die hier en daar staan. Stinkende plekken in deze hitte, waar je zo snel mogelijk weer vandaan wilt. Gisteren zag ik een trekker door de wijk rijden met een aanhanger waarop zo ver ik kon zien veel takken en groen, maar ik sluit niet uit dat er van alles in de bak lag. Ik weet dat men zich op het ministerie het hoofd er over breekt, en het aan de revolutie en vernield materiaal wijt dat het nu niet goed gaat.

Gescheiden huisvuil inzamelen is dus voorlopig nog ver te zoeken, maar ik zier overal, tijdens bijeenkomsten, in kranten en op nationale televisiezenders tekenen dat het veel mensen stoort en men zich ook hier voor het milieu begint in te zetten. Bij de groentenboer zijn naast de gebruikelijke plastic zakken papieren tassem met passend opschrift. De groentenboer beval ze mij van harte aan, hij vindt dat nog niet iedereen milieubeswust genoeg is in het land en draagt zo zijn steentje bij. In maart is er op de stranden een schoonmaakdag gehouden. Er is nog een lange weg te gaan, maar ik zag al wel dit: overal in de wijk zakjes met oud brood, hoog opgehangen aan hekken of bomen. Die worden opgehaald en als beestenvoer gebruikt.

Ook hier roept men dat de herfst er aan komt, oplettend lezertje, dat de zomer voorbij is. Aan de temperatuur is dat niet te merken. Zondag was de warmste dag die ik hier meemaakte, het was 39 graden, maandag zou er weer zo een zijn. Voor de middag was er een wandeling voorzien door Sidi Bou Said, de onbekendere straten. Ik verbaas mij er telkens weer over hoe snel je ergens thuis raakt. Als je er twee keer eerder was voelt het al alsof je er hoort. Het SafSaf waar we elkaar zouden treffen is zo’n plek, dat café met die kameel. Daar werd ik nu aangeroepen door iemand die ik eerder trof en die ook mee zou lopen. Een jonge tunesier met een open geest. Vanwege de hitte vertrokken we wat later, wat ruimte gaf voor gezellig geklets bij een kopje muntthee onder de bomen. Daarna het dorp in, het hoogste punt gezocht. Daar waar we wilden fotograferen stond helaas nu een wachter met een geweer, dat hebben we overgeslagen. Een blik over Tunis onder de damp van de stad, uitzichten over de baai en de bootjes. Wandelen door smalle straatjes, op en af. Die deuren, dat blauw, die witte gebouwen tegen de blauwe hemel, ik kan weer jaren vooruit op schilderles. Toeristen zijn een vreemde diersoort, die kom je in een straatje tegen op weg naar een te duur café, ooit beroemd geraakt door een Franse zanger die er een liedje aan wijdde. In dat toeristenstraatje winkeltjes met vogelkooien, kamelen, aardewerk en andere troep en heel veel terrasjes. Het terras dat wij bezochten lag bovenop een gebouw, daar zat twee man. De timing was perfect, de zon stond op punt van ondergaan. Na de warme wandeling was de citronnade heerlijk. Toen het echt donker was een taxi gedeeld met mensen die bij mij in de buurt wonen en afspraken voor nieuwe ontmoetingen.

De Britse ambassade was weer open vandaag, dus dan kan ik ook wel weer loslopen, denk ik dan, oplettend lezertje. Omdat mijn duiktripje in het water was gevallen, had ik erg behoefte aan zee. Ik had een openbaar strand gezien een tijdje terug, maar dat zag er niet uit, en bovendien, volgens mijn hospita: salafisten. Hoe weet je waar je terecht kunt? InterNations Town Talk. Vanmorgen vroeg op het net een oproepje geplaatst om strandadvies en binnen een half uur antwoord met en aantal suggesties. Ik koos de meest uitvoerbare, pakte mijn tas, zocht een taxi en ging er op uit. Na een halve week binnen zitten (en in de tuin natuurlijk) was ik daar wel aan toe. Op straat nauwelijks anders dan anders, op af en toe een pantserwagentje na dan.

Uiteindelijk kwam ik inderdaad op een strandje, in Carthago, u weet wel, van Dido en Aeneas. Het was nog rustig en dat bleef het ook redelijk, hoewel het later wat levendiger werd. Het strand was minder vuil dan dat vorige, maar je peuken en doppen opruimen, dat gaat toch nog wat ver. Blauwe Vlaggen zullen ze hier nog niet snel hebben denk ik. Het uitzicht was verder prachtig en het water was heerlijk. Voor je het weet ben je uren verder. Gewoon, zoals bij ons, families, groepen jongens en meiden, stelletjes, van alles wat.

Op de terugweg gelopen naar Sidi Bou Said, ik wil toch niet de wereld alleen door eent taxiraampje zien. Daar in een klein winketje eindelijk leuke ansichtkaarten, zonder postegels. Eens zien hoe ik die nu weer kan vinden. Uiteindelijk kwam ik bij het station,waar de kleine trein stopt, die tussen La Marsa en Tunis Centraal. Voor een bedrag van minder dan een euro ben je er. Staand weliswaar, op deze zaterdag middag, maar ik had het nog niet eerder gedaan met dit treintje. In het stadscentrum was alles als vanouds, een zaterdagmiddagmenigte aan het eind van de dag. Een ijsje gekocht bij mijn favoriete ijswinkeltje (krijg ik altijd een hoop reacties op als ik dat loop te eten) en door onbekende straten richting noord. In de buurt van die bewuste moskee was het ook allemaal normaal. Daar een taxi naar huis genomen.

En weet u wat nu het aller-leukste was, deze relaxte dag? Op  de terugweg rijd je door het meer, twee kanten water. Daar in de buurt dacht ik aan mijn neefje, en dat ik hem misschien kon Skypen dit weekend. Toen ik opkeek zag ik een grote blauwe boot in de haven. Daniel, met grote witte letters op zijn boeg. Mijn neefje. Serendipiteit heet dat.

“Bestijg nooit den trein zonder uw valies met dromen” schreef Bloem in een tijd dat de trein het reismiddel bij uitstek was voor verre reizen. Ik zou daar aan toe willen voegen: laat vooral ook je plattegrond niet thuis liggen als je in een onbekende stad aan de wandel gaat.

Ik ging op zoek naar de banketbakker van vorige week, en liep hem glad voorbij. Even de Iphone bij en kijken waar je bent en waar je laatst had ingelogd, en hup, je bent er. Op de terugweg op gevoel flink de verkeerde kant uitgelopen, maar ook dan: even inloggen en je weet het weer.

Die dromen waren natuurlijk ook aanwezig: ik zou dit weekend naar de kust in het Noord-Westen,  lekker duiken o.a. met allerlei mij onbekenden. Vanmiddag werd het afgebeld, te veel wegen zijn geblokkeerd, er is te veel onduidelijk en onzeker om zo’n grote groep ergens naar toe te laten gaan. Dus koffer weer leeggehaald en me voorbereid op een weinig opwindend weekend. Want niet buiten de stad reizen, maakt dat binenn de stad reizen nog veel lastiger wordt. U vaart er wel bij, oplettend lezertje, ik ben tot het volgen van het nieuws veroordeeld en retweet en blog mij suf.

Daar zit ik weer, met een livestream open, twitter en facebook accounts onder handbereik, te wachten op de dingen die komen gaan. Reis afgezegd vanwege de mogelijke demonstraties, het nieuws volgend dat binnen een half uurtje doorstappen van mij af zich ontvouwt. Niet voor het eerst, zal ook wel niet voor het laatst zijn. Hier in Tunesië is de redelijkheid weergekeerd, of de mannen die voor de veiligheid moeten zorgen hebben de zaak weer op orde, dan wel de goede opdracht gekregen. De Minister van Buitenlandse Zaken, Ennahda lid, sprak vanmiddag in de Centrale Moskee. Die moskee ligt weliswaar een eind van de US Ambassade af, maar toch was dit de plek vanwaar men vertrok vorige week. De Franse ambassade ligt daar dan weer wel vlak bij. De Franse scholen waren al uit voorzorg gesloten, en veel ambassades zijn dicht vandaag. En nu is er nauwelijks tot niets gebeurd. Een teken dat er niets te vrezen was, of heeft de “ruling political class” begrepen dat de meeste Tunesiërs dit niet pruimen en het slecht voor hun imago is de schijn op te wekken dat je de zaken niet in de hand kunt houden, of erger nog, wilt verergeren?

Elders op de wereld is het een stuk minder rustig. In Pakistan zijn er duizenden op  straat, zijn de eerste agenten al gesneuveld. Ook in deze mensenmassa de gebruikelijke jongeren die wel een potje willen matten met de politie, net als overal op de wereld. In Pakistan zou de oorzaak te wijten te zijn aan een diepgewortelde hekel aan de VS. Hier trouwens vanochtend vroeg gehoord dat veel Amerikanen in de VS niet weten waar dit geweld vandaan komt. Kennelijk wordt daar op tv het verband tussen de film en het resultaat niet getoond. Vergeet niet, oplettend lezertje: u kijkt naar andere zenders. Zelfs Amerikaanse internationale zenders als CNN tonen thuis iets anders dan aan de rest van de wereld. Dat geldt niet voor de wat wereldwijzer ingestelde burgers, maar wel voor Henk en Ingrid in de VS.

En als wij het al niet snappen, wat kunnen we dan verwachten van mensen met veel minder ingang en toegang tot vrije informatie, mensen die niet of nauwelijks gealfabetiseerd zijn, en voor wie de enige opleiding vaak de Koran school is (want gratis).

Er zit niets anders op, het is tijd, tijd en tijd die we nodig hebben. Tijd om op te leiden, tijd om met elkaar in gesprek te gaan. Niet om onze visie op te dringen, maar om onze kant van de zaak toe te lichten en van gedachten te wisselen over de andere kijk op de wereld. Dat gaat niet snel, maar er rest ons niets anders. Want je kunt een hekel hebben aan groepen:individuele mensen met wie je onder en kopje thee of koffie een goed gesprek hebt gevoerd staan je altijd nader en vallen nooit onder de gemene deler. Niet hier, niet daar, nergens.