Nog één keer de wandeling over het natte zand naar het duikcentrum waar ik mijn spullen, inmiddels droog, verzamel tot een handzame bundel en nog wat bekers thee wegwerk; in afwachting van L. die er op rekende er tussen half negen en negen te zijn. Om twintig voor tien komt hij aan, tekent mijn logboek af, we pakken de spullen in de pick-up waarmee hij vandaag een andere job uit gaat voeren, en we rijden terug naar het hotel.

Daar schuif ik de duikspullen mijn kamer in en begeef me naar de Spa. Een paar uur later, met een velletje als een gepeld eitje en de mindset van een kwal (die je hier niet ziet verder) rest mij nu alleen nog het inpakken van de koffers, de wandeling naar de receptie, waar het vol zit met een buslading bestemd voor Cairo, een laatste rit door de bergen. Dan is het de gebruikelijke wachtperiode bij de gate.

‘t Is mooi geweest, ‘t is mooi gewest, ’t is wondermooi geweest.

Maar helaas, het houdt wel op natuurlijk. Dus donderdag de laatste duikdag. We doen nog een keer Lighthouse, en na weer een luie lunch aan de boulevard gaat het naar Islands, met een ander profiel dit keer.

Er ontbreekt niet veel op het lijstje ‘wat willen we zien onderwater’. Maar toch ben ik blij als ik een octopus vind, rustig op zijn koraalrots na 17 minuten. 20 Minuten later en tien meter hoger vind ik een flinke murene, een heel volwassen exemplaar; we blijven even hangen om te zien waar zijn staart zit, tussen het koraal. L gebaart dat ons lijstje nu bijna afgestreept is, we zoeken allen nog een keer de schildpad. Die zit vandaag elders, maar wel vinden we een frogfish. We hadden het er nog over gehad: L kende ze alleen uit boekjes. Ze zien er grappig uit, het zijn moordmachines. En verdomd, we maken het mee dat er ergens een vrij rondzwemt, om zich daarna te vestigen op de camera van een duikgroep voor ons. De duikster in kwestie weet even niet wat ze ermee aan moet, hij blijft hardnekkig zitten. Dan zwemt ze naar een rode spons, waar hij gezien zijn fel oranje kleur ook vandaan komt en houdt de camera zo dichtbij dat de frogfish de boodschap snapt en de overstap waagt. Alle duikers in de buurt blij, L doet een rondedansje en ik krijg een box.

De tweede duik, de laatste die dag, brengt ook de schildad niet, hoe we ook alle plekken afgaan waar hij zich normaal lekker voelt. Ook met vakantie wellicht, of op de vlucht voor het warme water. Na weer 75 minuten natte oren is niet alleen mijn persluchttank bijna leeg, mijn eigen tankje vindt het ook genoeg. We laden de boel nog een keer op de pick-up, ik spoel mijn spullen en zet ze te drogen.

Als afsluiting van de dertig lange duiken die we samen maakten, nodigt L mij uit op pizza in het restaurant van zijn vader. Rond zonsondergang, de mooiste tijd van de dag. Hier heeft hij jaren gewoond en rolde hij als kind zomers zo uit zijn bed het water in. Hij kent iedere stek, elk koraal, is verknocht aan dit stadje waar hij bijna iedereen kent.

Als ik terugkom, belooft hij, is hij er ook. Dan vinden we vast die schildpad nog.

De adrenaline komt mijn oren nog uit als ik dit schrijf, het is inmiddels half twaalf, zo laat maak ik het hier niet. Maar vandaag (25) was dan de lang gehoopte nachtduik. Op een plek waar normaal geen nachtduiken voorkomen, men beperkt zich tegenwoordig om allerlei redenen tot huisriffen. Na een zeer warme dag werd de temperatuur eindelijk aangenaam. Op het strand vanwaar we gaan duiken zitten mensen te genieten van de koelere temperatuur aan het water. Het water is nog steeds warm. Met zijn drieën het water in. Nachtduiken zijn helemaal van een andere wereld. Je voelt je nog meer te gast in een omgeving waar slechts weinigen mogen komen.

Waar je kijkt beweegt wat, zelfs het geluid is anders ’s nachts, het smikkelt en het kraakt. We zien alle soorten zee-egels, wat krabbetjes, een zeer weinig geziene schorpioenvis, en een heel jonkie van dat soort. We zien (ik als eerste, dubbele punten) een Spaanse danser, niet dansend helaas, maar ik reken het toch goed. Allerlei garnalen, heremietkrabben, een gekke platvis, wandelende schelpen, wandelende veersterren: het is er allemaal. Regelmatig gaan we uit ons dak. Geen idee hoe L het doet, maar hij zoekt net zo lang tot hij vindt wat hij van plan is. Gekke zeekomkommers, een uitzonderlijk lange wormkomkommer. Tot L het koud krijgt, hij duikt slechts in rashguard en we zijn al 80 minuten onderweg. Dan vinden we flashlightvissen. De lampen gaan uit en we genieten van hun geheimzinnige flitsen op het koraal, en en-passant op nog meer lichtend spul, veel kleiner. De halve maan heeft onderwater regenboogkleuren. L maakt een vreugdedansje, we zijn uitzinnig van vreugde.

Als de computer al niet meer telt, omdat we op zeer ondiep water zitten, waar zeer warm en koud water gemengd wordt, vinden we nog twee soorten snake-eels en een drab muray. Zoek maar even op. Als we bovenwater zijn, alsof je in een warm bad zit, willen we er eigenlijk niet uit. Boven ons die maan en sterren, door het stof in de lucht iets minder helder dan gewend. Y, de chauffeur,  is inmiddels knap chagrijnig. We hadden volgens hem allang weer bovenwater moeten zijn, en hij om zes uur thuis.

Als we terug zijn op de club, na een blije rit in de laadbak, zitten daar drie vrienden van L. Een hechte groep. Ze gaan de bergen in, sterren kijken. Morgen willen ze allemaal mee op nachtduik.

Niet slecht voor duik nummer 370. En duik 373 was inmiddels minstens zo mooi, en gaf ons weer andere vondsten. Het houdt maar niet op.

We waren aan de late kant vandaag, in verband met het tij. Maar toch zo’n beetje de eerste op The Rock, waar onze hangout was vandaag. De zee blak als een spiegel, de kamelen nog leeg, op hun (soms zeer jonge) bedoeïenen berijders na. Nog geen bussen, geen quads, geen zwemmers hier. Het beloofde een hete dag te worden.

Waar praat je over met elkaar tijdens deze weken, als je langer met elkaar optrekt? En hoe?

A. deelde met de manager het nieuws dat hij volgende maand gaat trouwen. In het Engels, ik feliciteerde hem in het Arabisch. Het feest is in Cairo, waar veel familie woont, hij heeft al zeshonderd aanmeldingen, er komen er waarschijnlijk meer.

L. deelde met mij zijn probleem van deze week: investeren in een technische duikcursus, voor heel veel geld (zeker naar de lokale begrippen) of investeren in iets met een kortere terugverdientijd, wat hem minder kennis geeft? Hij heeft grootse plannen voor de toekomst, en wil met de jaren dat hij duikgids is een startkapitaal bij elkaar sparen. Al zal hij het met blote handen uit steen moeten hakken, hij gaat het doen. Was de lokale uitdrukking die hij erbij gebruikte. We hebben het over de andere gasten om ons heen en waar ze vandaan komen, we praten over de vissen die we zagen. De oogst was vandaag weer rijk. Onderwater doen we dat met gebarentaal. Bovenwater praten we vooral Engels, en ik gooi er al het Arabisch en Egyptisch in dat tot mijn beschikking staat. Veel is het niet, maar plezier verzekerd.

We hebben het over hoe moeilijk of makkelijk het is om bv Spaans te leren. Ik vraag af en toe vertaling van een uitdrukking die ik net hoor. Ik probeer zoveel mogelijk te volgen van de gesprekken, en soms kom ik op het onderwerp. Meestal helemaal niet natuurlijk.

Met de manager en zijn zoontje spreek ik Duits, hun taal. En L spreekt dat ook en kan zo ook wat Nederlands verstaan. Vaak is een vraag of opmerking in je eigen taal zo duidelijk gezien de omstandigheid, dat je een goed antwoord krijgt in een andere taal. Men begrijpt meer dan men echt verstaat, dat is communicatie.  Alles speelt mee.

En soms zijn er verrassingen. Ik vertel L een verhaal over een situatie waar je veel mensen zou verwachten, en eindig in het Nederlands met de opmerking: En wat denk je? Geen hond!

L lacht. Dat Nederlands verstond hij, omdat het op Duits lijkt. En in Egypte gebruiken ze dezelfde uitdrukking: misch kelb!

Taal, helemaal niet moeilijk, als we elkaar maar willen verstaan.

De temperatuur loopt hier op, ook nu de brandende wind is gaan liggen. Een heel goede dag om op een boot door te brengen. Er zijn drie manieren van duiken: vanaf de kant, vanaf een dagboot en vanaf een live-aboard. Dat laatste is het mooiste, maar alle waar is naar zijn geld.

De dagboten komen ook in soorten. Soms nemen ze alleen klanten van een bepaalde duikschool of hotel mee, soms iedereen die mee wil. Zo’n boot hadden we vandaag. Ik telde tenminste 30 boxen, en er waren nog wat lifters.

Dat is nog een hele operatie. Alles moet in een pick-up, dan met alle spullen naar de haven waar de boten liggen. Dan moet iedereen door de controle, je kunt niet zomaar aan boord stappen, bagage wordt gecheck. Dan allemaal wachten op de bankjes tot alle spullen aan boord zijn. Met drie duiken op een dag en meer dan 30 duikers, en nog wat sparetanks, zijn dat heel veel tanks, die op karretjes worden geladen vanaf die pick-ups en met de boxen aan boord worden getild. En het laatste karretje is voor de voeding aan boord, een ontbijt en een lunch.

Maar uiteindelijk mag dan iedereen aan boord, schoenen uit en sets opzetten. De verschillende gidsen geven de duikbriefing, wij liften mee op een groep bekenden met als gids de voormalig instructeur van mijn eigen gids. Ervaren duikers allemaal van de Penguin club.  We maakten drie korte duiken, geen een kwam boven de 50 minuten. De eerste slechts 39 minuten. In ons boekje deze week een halve duik zeg maar.

Maar wel een heel prachtige. Op deze plekken komen nauwelijks snorkelaars, geen zwemmers, geen gedoe met bootjes. Dat is goed voor het koraal wat inderdaad prachtig was. En dan zag ik ook nog een heel grote grouper op de wand. Verder vooral genoten van al het moois met af en toe iets uitzonderlijks. Maar met het lichtspel tussen de koraalgroepen is alleen dat al genoeg om blij te zijn dat je duikt.

Wel jammer van alle lucht die we nog over hadden, maar op zo’n boot kom je allemaal gelijk weer aan boord. De boot moet er zijn, de duikers moeten er zijn, men gooit een lijn uit, je trekt je zelf naar het achterschip en stapt de ladder op aan boord. In theorie. Die ladder is gemaakt voor vinnen, en je moet op de gladde staanders je hele gewicht aan boord trekken. Oude vrouwtjes worden gelukkig geholpen.

Dit dus drie keer op een dag, en dan terug naar huis, spullen weer van boord, de lege tanks werden overgegooid naar de wal. Dat alles in de zinderende hitte van de namiddag hier. Op de wal stonden grote groepen mensen klaar om voor een namiddagje varen en plezier aan boord te gaan, zonder flessen. Uiteindelijk waren we iets na vijf uur weer op het centrum en was ik iets na zes uur weer in het hotel. Omdat ik vandaag al vijf keer in het water lag, heb ik het zwembad maar een keer overgeslagen

Wat zal ik morgen eens gaan doen?

Wat doet een mens zo’n hele dag als hij of zij duikt? Voorheen bestonden mijn duikdagen uit tenminste drie duiken per dag, maar dit jaar heb ik besloten het heel kalm aan te doen. Twee weken lang twee, af en toe drie duiken per dag.

Dat houdt in dat de wekker hier om kwart voor zeven gaat. Met een beetje geluk heb ik geslapen, het kan nogal eens warm zijn en ik haat heel koude airco’s. Om zeven uur begeef ik mij naar het restaurant, waar het dan nog zeer, zeer rustig is. Bakje yoghurt, twee bakjes thee en dan langs het strand naar mijn duikcentrum vier hotels en 20 minuten verderop.

Als ik echt op tijd ben kom ik gelijk aan met de vaste bezetting, om kwart voor acht. Als ik na achten ben vinden ze dat ik laat ben. Maar dan altijd nog heel erg op tijd om op tijd te zijn. Kopje Chai La Rosa met suiker aan de tafel onder het afdakje en bijkomen van de wandeling.

Box uit de berging, duikpak omkeren, trimvest en gewichten erbij en op de bank klaarzetten. Als de duikgids binnenkomt besluiten we of we de sets hier of elders opzetten. Meestal hier, half pak aan, alles in de auto en naar de duikstek. Permissies niet vergeten, het barst hier van de regeltjes, en overal worden de papieren gecontroleerd. Op kantoor zijn daar anderhalve mens per dag mee bezig.

De rest van de bezetting bestaat uit chauffeurs waarvan er altijd één aanwezig is, en de rest op afroep naar gelang het aantal duikers dat vervoerd moet worden. Verder twee volwassenen voor allerhande werk in en rond het duikcentrum, onderhoud etc. En Mohammed, die volgende maand vijftien wordt, heeft hier een vakantiebaantje als duvelstoejager. Vandaag was het erg rustig en mocht hij met ons mee duiken. Hij was zeer blij. Naast een jongedame op kantoor en een nu zieke boekhouder is er Andy, die de tent zo groen mogelijk probeert te runnen en hier woont met zijn kleine zoontje, dat na de kleuterklas hier bijkomt. Andy heeft zijn strafrechtadvocatenpraktijk in Duitsland eraan gegeven voor een minder jachtig bestaan.

De mannen die om kwart voor acht binnenkomen beginnen met de matten te vegen en de waterbakken te verversen of vullen. De thee, koffie, de suiker en de waterkoker worden buitengezet. Als een team duikers zo ver is, zetten de heren alle flessen, de zuurstof en de container met eerste hulp in de auto, inclusief de boxen en gewichten van alle duikers. Dan een ritje van 10 tot 30 minuten naar de bestemming, noord of zuid van het stadje, maar altijd tussen de bergen en de zee door. Onderweg zie je met een beetje geluk al hele troepen kamelen met toeristen erop langs de kust rijden.

De zee is meestal rustig, de laatste twee dagen stond er een kleine vier, schat ik. Dat maakt het in het water gaan op sommige plekken lastig.

Op de bestemming gaat er een mat op de grond, boxen erop, pakken helemaal aan, gewichten om en vanaf de achterbak de duikset om. Dan te water, uurtje (liefst iets langer) duiken en genieten. Dan er weer uit, wat soms lastig is door de stenen. En je hebt al gauw 15-20 kilo op je rug hangen. Als het te lastig is dan word ik of bij de hand genomen of de set gaat uit en wordt door anderen gedragen.

Set afbouwen, nieuwe fles, en dan naar een afdakje met daaronder een restaurantje, uitspanning of hoe u het ook maar noemen wil. Op en tegen kussens, ieder in een eigen afgescheiden gedeelte. Voor die afscheiding gebruiken ze palmboomstammen. Meestal lunchen we, drinken we iets warms, iets kouds, water. We rusten minimaal anderhalf uur, als we erg lui zijn blijven we gewoon twee uur onder ons palmbladen afdak zitten, kijkend naar de bergen, de zee, de andere duikers. We zoeken vissen op of genieten gewoon na.

Dan doen we het allemaal nog een keer, en na de laatste duik terug naar het duikcentrum. Alles wassen en te drogen hangen, boxen in de berging, vissen opzoeken van de laatste duik en besluiten wat we morgen gaan doen.

Ik rijd dan meestal terug met de auto als iedereen klaar is, als we heel vroeg terug zijn, rijd er een extra pick-up voor me naar het hotel. Duikje in het zwembad, handdoek wisselen, douchen en bijkomen, naar het restaurant, blogje schrijven, licht uit en bewusteloos.

Saai he?

Morgen lekker weer, en dan ook nog een bootduik naar Gebr al Bint. Waar we ons allemaal vreselijk op verheugen.

We zitten hier aan de rand van de woestijn, veel regen valt hier gewoonlijk niet. En de laatste jaren nog minden.

Toch wil men hier groen, vooral om de hotels. In het mijne bijvoorbeeld zijn er voorbij de toegangspoort grasvelden, midden, links en rechts. Ze worden omzoomd door geknipte hagen. Af en toe staat er een bloeiende boom of struik. Andere hotels hebben hagen van bougainville. Waarschijnlijk moeten ze geregeld water krijgen om er zo fris bij te staan. Ondanks alle zorgen zie ik ook wel het een en ander lijden onder de droogte. Zo groeien er erg veel palmen overal waar men het nuttig vindt voor het toerisme. Maar daar waar de ontwikkelingen stilvielen, en er kennelijk geen water wordt gegeven, staan ze geel en dor dood te zijn.

In mijn hotel hebben ze het vreselijk naar hun zin. En wie oplet ziet ook een aantal verschillende soorten. Er zijn korte dikkerdjes, met mooi rond blad. Er zijn vrij hoge palmen met gladde stammen, ze lijken wel van rubber. Dan is er een soort die van dat mooie waaierblad heeft met punten. Ze dragen mooie gele pluimen, maar brengen weinig op. Dat is wel anders met de dadelpalmen die hier overal staan. Vaak zijn er zakken om de trossen geschoven, om te voorkomen dat de dadels op de grond vallen en onbruikbaar worden. Nog een paar weken, schat ik, dan kunnen ze geoogst.

Maar de allerhoogste palmen zijn diegenen die dienstdoen als GSM mast, meters hoger dan de rest, de antennes listig verstopt in de kop tussen het plastic palmblad.

Vandaag doken we twee keer vanaf Lighthouse, een keer naar links, een keer naar rechts. Tussendoor een lange luie rustpauze. Dat gaf mij de kans te genieten van alles wat zich op deze vrije vrijdag op de boulevard afspeelde.

Dahab was ooit een vissers-bedoeienen plaatsje. Met de komst van het scubaduiken kwamen de duikhippies naar het plaatsje, en daarna volgde het ‘normale’ toerisme en de sterrenhotels aan de lagune. Er is de Flat White Coffee kiosk, het Nirvana Indiaas restaurant, The Eatery, het Seaweed Sushi tentje: geen trend wordt hier overgeslagen.

Volgens de manager van Circle Divers (uitstekend duikcentrum) heeft men de afgelopen jaren veel aan herstel en verbetering gedaan in de oudere gedeelten van Dahab. Nadeel is dat nu de huizenprijzen omhooggaan en er voor een huis wel eens een ton betaald wordt. Door een buitenlander uiteraard, de lokale bevolking kijkt wel uit.

Maar iets van die hippie tijd, dat losse, is nog aanwezig in het stadje, en zeker in het centrum.

Op de boulevard zie je een afspiegeling van alle soorten bewoners en toeristen die er zijn. De snel geklede jongemannen, met spiegelende zonnebrillen, pakje sigaretten en telefoon in de hand.  De opgeschoten jongeren in iets minder coole T-shirts. De families met kleine kinderen uit de regio, met en zonder hoofddoek, zeer gekleed of met blote buiken. De meisjes in mini-bikini’s, die rustig een half uurtje in de brandende zon een telefoongesprek voeren in zicht van iedereen. De duikers die hier een tafel betrekken, de kans krijgen hun spullen neer te zetten en in de pauze gebruik maken van het menu. Af en toe loopt er zelfs nog een oudere man in Jalabaya en zorgvuldig gevouwen Kafiya langs. De in typisch geborduurde kleding geklede vrouwen zag ik nog niet.

Alle soorten watersport worden in Dahab beoefend, je kunt er windsurfen, kitesurfen, suppen, met een bananenboot gesleept worden of achter een speedboot aan een parachute hangen. Die boot uit de reclame, met die glijbaan? Als u daar zin in hebt, kan dat ook. Er zijn feestboten die rondjes varen, met een hoop muziek, er zijn boten met glazen bodems. Over de zwemmers had ik het al.

Maar waar vroeger de hippies het helemaal waren, is het nu de tribe van de freedivers. Ze komen van overal, ze wonen hier soms om les te geven, ze blijven hier hangen om les te krijgen. Ze zijn het ‘coolst’ van allemaal, dat is wel duidelijk. Met hun smalle lange vinnen in een bijpassende tas om de schouder, bij voorkeur een forse tribal op kuit of om de bovenarm, en lurkend aan een elektronische sigaret zijn ze de masters of the universe momenteel.

Maar de baby-koraalduiveltjes die wij zagen, de Red Sea walker die ik vond, een 50 meter vanaf de ingang, die prachtige zwartgespikkelde rog op 25 meter, die ons op 0 minuten bracht, die zien zij niet.

Het is half twee in de middag, de temperatuur is 27 graden, ik sta rechtop en vrijwel bewegingsloos. Voor mij, op een paar meter afstand, is een schildpad bezig met zijn lunch. Hij is een meter of zo groot en groen. We bevinden ons allebei op 25 meter onder water. Straks moet hij naar boven voor lucht, en ik ben pas halverwege mijn duik. Veel gelukkiger kan een mens niet zijn als gewichtloos onderwater te hangen, met om hem of haar heen koraal, vissen, bubbels, zonlicht. En dit is al de tweede duik vandaag. We zien deze duik nog een octopus aan het eind, Bij de ochtendduik zagen we dezelfde octopus, een paar honderd meter naar het noorden, vlak voor we het water uitgingen na 75 minuten duiken. De tweede duik is een minuut of 70.  We zien nog een zeemot vlak voor de uitgang op wit zand rondlopen. Sommige vissen lopen liever dan dat ze zwemmen. Daarna rijden we terug naar het duikcentrum, wisselen tanks, pikken het echtpaar Canadezen van gisteren op en gaan nog een keer door het doolhof, dat nog mooier is dan de eerste keer. Scholen barracuda, tweemaal een squid, een grote school yellowtail bluetangs, wat koraalduivels, waaronder een heel jonkie.

Als we na 80 minuten over ondiep water naar de kant hobbelen, maskers en vinnen af, word ik gevolgd door een piepklein visje, niet groter dan mijn duimnagel. Kennelijk ziet hij in mij beschutting. Wellicht voor de sneeuwvlokmurene die vlak bij de uitgang verstopt zit.

Om half zeven zijn we terug in het centrum, om zeven uur ben ik terug in mijn hotel. Aan de fluweelblauwe hemel staat inmiddels laag de Avondster en de nieuwe maan daar rechtsboven, tussen de palmbomen.

Dat jullie niet allemaal duiken…..

Vaak wordt mij gevraagd: je reist alleen? Met opgetrokken wenkbrauwen en veel verbazing. Mijn antwoord is dan dat er nog 300 mensen in het vliegtuig zaten, maar dat stelt lang niet iedereen gerust.

Voor diegenen die denken dat het eng, gevaarlijk of zielig is:
Iedereen in het duikcentrum weet wie ik ben, zelfs de manager die een weekje ziek thuis was had van me gehoord. Iedere chauffeur, schoonmaker, baliemedewerker vraagt me hoe mijn dag is of was, en wenst me goedemorgen. Ik duik vaak alleen met mijn gids Laoey, wat heel erg relaxed is, maar af en toe ook met anderen, en dat zijn altijd leuke ontmoetingen. Vandaag een echtpaar uit Canada, gisteren en eergisteren was het een Schotse familie, waarvan de dochter haar introductieduik deed. Ze beloofden de foto’s te mailen die de echtgenoot, de enige die echt dook, maakte.

In het hotel staan aardige mensen bij de deur die je goedenavond wensen. De Lifeguard bij het zwembad is supervriendelijk. Omdat ik alleen ben, reis ik mee met het personeel soms, als we toch allemaal dezelfde kant op moeten, naar huis of hotel.

Vandaag was mijn plan nog even naar het zwembad te gaan en daar de zonsondergang te genieten. Het zwembad gaat dicht als het restaurant opengaat. Dus mensen die het zwembad uitklimmen. Waar zij gezellig met zijn vijven rondhingen, of hun kleine zoontje zwemles gaven. De eerste gretige gasten komen aan bij het restaurant, de laatste strandgangers leveren hun handdoek in. Zodra de mensen weg zijn, komen de palmduifjes en de hotelkat van het zwembadwater drinken.
Lach een keer tegen een klein kind hier en je hebt er een vriendje bij. Hamed, het zoontje van een van de chauffeurs, vindt het nu zijn taak suiker in mijn thee te roeren tussen twee duiken in, en te zorgen dat de bediening mijn bestelling opneemt. In ruil kocht ik twee van zijn armbandjes, gemaakt door zijn moeder. Het wordt vast een heel handige zakenman ooit. Nu wachtte hij af tot wij uitgedoken waren, zodat hij met de duikbril van de gids, die hem nog lang niet past, onder water kon kijken.

Onder water hadden we heerlijk rustige duiken, bij Caves, met grotjes, een duik waarop ik de reuzemurene vond, naast wat leuke boxvisjes en de gids voor ons een garnaal van 5 mm vond. Bij Golden Blocks bleven we ondiep, mijn duikgenoten gaan vannacht de berg op naar het Sint Catharina klooster. Loeay vond de sneewvlokmurene. Rustig duiken geeft veel tijd het kleine grut goed te bekijken. Toen we op de twee meter kwamen zagen we de beentjes van de zwemmers.

Wie hier niet kan zwemmen krijgt een zwemvest, men laat ze elkaar bij de schouders pakken, de voorste krijgt een reddingsring om vast te houden en zo gaan als een treintje het water door. Niet al te best voor de duikplekken. Wie dat te nat vindt, kan een ritje met een kameel maken, of met een quad de vallei in gaan. En dat doen ze rustig op de middag. Het is hier een koele 35 graden. Kom er eens om in Rome.

Kortom, ik stap alleen mijn deur uit als ik op reis ga, maar alleen op reis ben ik zelden.