Beste PVV-stemmer, is dit echt wie je bent?
27 november 2023

Toen ik jaren geleden ’s morgens bij het wakker worden wist dat de Britten de EU uitgingen, voelde ik zo’n zakkend gevoel in mijn maag. Ik was verbijsterd: ze hadden het tóch gedaan. Je kreeg de neiging te denken dat die stemmen uitgebracht waren door mensen die veel te klagen hadden en misleid waren over de waarde van de EU. Maar ik kwam niet veel later een Britse collega tegen die notabene in diezelfde EU-constructie zijn goed belegde boterham verdiende, en ook tegen stemde. Min of meer ‘out of spite’. Maar toch.

Datzelfde verbijsterde gevoel heb ik nu al de hele week, in mijn eigen land: hoe konden we onszelf zo te kijk zetten, hoe konden we zo het glibberige steile pad kiezen van een Poetin-vriend; Hoe konden we de veiligheid van ons eigen land en van heel Europa negeren in onze gang naar de stembus.

Er worden veel kiezers in beeld gebracht. Men kiest dan bij voorkeur een degelijke volksbuurt, met veel Jan Modaal of net twee slagen daaronder. Mensen met een wat lagere opleiding, met een inkomen waar ruim overheen gesprongen kan worden. Mensen die recht van klagen hebben, kun je zeggen, en die wel wat anders aan hun hoofd hebben dan verkiezingsprogramma’s met elkaar te vergelijken. Mensen die vatbaar zijn voor valse beloftes, zeg maar. Mensen die niet beter weten.

Maar dat ben jij helemaal niet hè? Dat beeld is incompleet.
Jij bent heel iemand anders. Mogelijk ben je zelfs familie van me. In dat geval heb je weinig te klagen: een goed huis, een vast inkomen waarmee je het eind van de maand haalt, regelmatig op vakantie naar warme oorden, een respectabel lid van de samenleving. Je doet vast vrijwilligerswerk ergens, bij een sportvereniging, de plaatselijke houthakkersbond, je leest kinderen voor op school af en toe. Je hebt vrienden, familie, een toekomst.

Het bedrijf waar je werkt is een gerespecteerd bedrijf, met mooie opdrachten in dienst van de samenleving. Dat is te lezen op de websites, waar men rept over veiligheid, of leefbaarheid, of duurzaamheid. En waar de mens altijd centraal staat, de samenleving omarmd wordt en de toekomst van groot belang is. Je bent werkzaam in de zorg, de bouw, de politie, defensie.

Je bent goed opgeleid, in het weekend ga je uit met de meiden, of stappen met de maten, of je volgt een spannende netflixserie. Je staat naast het veld, waar je kinderen sporten, je maait keurig het gras in de voortuin, doet boodschappen bij de super.

En toch, en toch stond je donderdag te juichen met je collega’s. Ineens konden jullie hardop zeggen op wie je had gestemd: op de winnaar!

Eindelijk zou het allemaal goed komen in ons landje.

Heb je toen ook aan je kinderen gedacht, of de kinderen van vrienden of familie? Hoe zij hier wonen over pakweg, twintig, dertig jaar?

Denk je dat jouw bedrijf of instelling garen spint bij deze koers dwarsuit naar rechts?

Denk je dat de veiligheid van ons land gebaat is bij het in de steek laten van Oekraïne? Welke taallessen zullen jouw kinderen of kleinkinderen krijgen op school? Ben je jong genoeg om je voor te stellen hoe het is, om niet meer te kunnen kiezen op wie je wilt, ooit?

Denk je dat je nog op vakantie zult willen naar een warm land, als het klimaat echt ontspoort? Het gras in de voortuin hoef je dan in ieder geval niet meer te maaien.

En heb je aan die collega’s gedacht, die hardwerkende buitenlanders, een aanwinst voor jullie bedrijf?

Denk je dat de bouw sneller gaat straks, als er nergens meer buitenlanders worden ingezet? Dat het in de zorg beter wordt? Kijk dan eens om je heen wie er schoonmaakt in jullie ziekenhuis of zorginstelling en wie er in de keuken staat. Of wie er nu bezig is op onze landbouwgronden,

Denk je dat het veiliger wordt in onze straten, als opgeschoten jongeren denken dat ze nu, met de rechterarm omhoog, op buitenlanders mogen gaan jagen, of op leden van de LHBTI-gemeenschap?

Heb je aan je collega, lid van een van die minderheden, gevraagd hoe hij of zij zich nu voelt? Die collega waar jullie zo goede sier mee maken als het zo uitkomt om te laten zien hoe inclusief jullie zijn? Het menselijke gezicht van je organisatie? Nee hè?

Hebben jullie ook maar één moment bedacht hoe het moet zijn voor iemand die hierheen vluchtte, omdat hij of zij in eigen land niet veilig was. Hoe het moet zijn te werken tussen mensen die jou het liefst zien vertrekken? 

Hoe het moet zijn te bedenken waar je nog heen kunt, als het hier echt niet meer gaat? 

Hoe het moet zijn als je denkt straks niet meer open jezelf te kunnen zijn?

Als wij, in Nederland, hard roepend dat we echt, echt niet extreemrechts zijn hoor, ook niet na al die stemmen op Wilders, het al niet meer redden met elkaar, hoe ziet onze toekomst in Europa er dan uit?

Natuurlijk, iets leuks doen voor de veiligheid van de wereld op je werk is veel makkelijker dan er in je eigen bestaan ook nog rekening mee houden.

Zeker, het is lastig en vervelend dat korter douchen, dat afval scheiden. 

En minder vliegen is al helemaal niet leuk. 

Dan is het veel makkelijker om in de baas zijn tijd met dat soort dingen bezig te zijn.

Maar als jij, goed opgeleide, goed betaalde, hard werkende Nederlander, al niet meer in staat bent je werkelijk te verdiepen in wat er nodig is voor een enigszins veilige, enigszins goede toekomst voor ons allemaal, of we nu oud of jong, hoog- of lager opgeleid, hier of elders geboren, zwart, wit of groen, zijn en van wie of wat we maar ook houden; Als jij al niet meer in staat bent om verder te kijken dan je eigen neus lang is….