Zo vol als deze vlucht op de heenreis was, zo leeg is het nu. Ik heb de drie middenstoelen voor mezelf. Wie nu met nog twee andere zit, heeft daarvoor gekozen. De reis is lang genoeg om twee maaltijden te krijgen, waarbij de ene dan wel avondmaaltijd zal zijn geweest. Door het grote tijdverschil is het niet meer helemaal duidelijk, en het zijn allemaal warme maaltijden. De bemanning op deze vluchten bestaat grotendeels uit Bahassa-taligen in de passagierskant. 

Ik heb er inmiddels alweer heel wat films op zitten, en ook wat stukjes van films waarvan je je echt afvraagt waarom ze ooit de moeite gedaan hebben.

Ik slaap vrijwel niet tijdens zo’n vlucht, ben al blij als ik af en toe wat minuten pak. Men houdt het vliegtuig nachtdonker, ook als we al lang in West-Europa zitten en achter de blauwe raampjes de zon schijnt. Om mij heen wordt veelal geslapen. Maar precies volgens schema bonken we neer op de druilerige landingsbaan van Schiphol. 

Er wordt er ergens in een corridor om onze paspoorten gevraagd. En daarna moeten we nog door de paspoortcontrole. Dubbel op dus. Volgens de marechaussee die mij controleerde een verrassingscontrole, toen ik vroeg wie ze zochten. Zijn weervraag: is het gelukt? Bent u verrast?

Ik ben meer verbaasd, ik zie nergens een voordeel van mensen twee keer controleren, in deze drukke tijden. Verder gaat het allemaal voorspoedig. Mijn koffer voegt zich bij mij, ik neem nog even een thee bij Starbucks, voor ik de treinreis aanvang. 

Wat opviel, deze reis (weer): Schiphol en onze stations zijn smerig. De toiletten sprankelen niet. Zeker, we moeten hier beter betaald worden. Maar waarom men de graffiti niet verwijdert Waarom alle perrons er uit zien alsof er in Nederland geen bezems meer bestaan? Waarom ik vaak alleen een trap heb om van verdieping te veranderen, en soms de roltrappen onbereikbaar? We zijn een eerste wereldland. Maar kennelijk worden we gezapig. In Jakarta en Jeddah kon ik overal zonder gesleep en gesleur met mijn bagage komen war ik zijn moest. Een lift was altijd dar waar hij hoort te zijn. Kom er eens om in Sloterdijk, waar men nu de extra poortjes heeft staan, en je dus opgesloten staat in een gedeelte zonder monitor, zodat je niet weet wat een slimme uitgang is om die trein nog net te halen. Die je dus mist. 

Schiphol wordt vaak als voorbeeld genoemd. Ze moesten eens een kijkejn in Jakarta of Jeddah gaan nemen. 

Dieptepunt is Den Helder Zuid. De door de verantwoordelijk wethouder geroemde doortrek van lijn 30 naar Schagen, maakt dat je als reiziger op de halve uren letterlijk in de kou staat. Om niet aan onderkoeling ten onder te gaan, bel ik een zusje, dat me komt redden. We nemen gelijk de jonge vrouw die naast mij stat mee, zodat die ook niet vernikkelt onder het afdakje van de bushalte.

Net voor zes uur ben ik thuis. Een kop thee, een stuk kaas, de koffers leeghalen en zien hoe lang ik het volhoud. Dat is niet zo gek lang, voor acht uur ben ik aan mijn bedje toe.

De reis is echt voorbij. Het nagenieten kan beginnen.

Wie verre reizen maakt, etc. Dus, om in stijl te blijven: fasten your seatbelts. Hier is de eerste terugreisdag.

Mijn koffers staan keurig gepakt op mij te wachten, Magdalena de manager drukt mij op het hart toch vooral niets te vergeten. Een koffer bijvoorbeeld. Na een laatste ontbijt met een kaasomelet word ik keurig uitgeleide gedaan naar de wachtende auto buiten de poort. Nog een laatste zwaai naar de duikgidsen en de duikers die zich opmaken voor weer een zonnige duikdag. Weer heuveltje op en scherpe bochten heuveltje af. Onderweg behalve het overvloedige groen ook overal kleine winkeltjes aan de weg, met wat fruit, of water, of flessen benzine voor je scooter of motor. De chauffeur is ook de fixer, met zijn vertaalapp maant hij mij even te wachten terwijl hij de ticket haalt. Het goede nieuws, ik ben nu niet mamma zoals de afgelopen weken, maar sis. Extra punten voor die jongen.

Met de vipticket in handen gaan we naar de ferry, waar iedereen in de schaduw staat te wachten tot men over het korte, smalle en ongelijke plankje aan boord kan. Zaak is dan om niet door je rugzak achterover getrokken te worden. Er zijn vele handen om je te ondersteunen. Uit het niets komen twee jongens die de koffers aan boord tillen en veilig parkeren achter de zitplaatsen. Er wordt weer een foto gemaakt van mij en de koffers. Dan weet de overkant waar ze naar uit moeten kijken.

Voor aanvang van de reis is er een gebed met een verzoek of Jezus maar wil zorgen dat de reis veilig is en men weer thuiskomt. Een grote groep die kennelijk samen ergens naar toe gaat of vandaan komt. Allemaal in hun beste pak. Mijn buurvrouw, op weg met haar kleinkind, spreekt geen Engels, dus echt uitleg zal ik niet krijgen. 

Dan weer twee uur terug naar de haven van Sorong, die vol voor anker liggende live-aboards ligt.  Ze zijn er in soorten, maten en prijsklassen. 

Aan de overkant weer Ria, die mij ook ontving. Terwijl mijn koffers naar de auto worden gewandeld, mag ik achter op de scooter bij Ria. Zonder helm, ze heeft er maar één. Ik zie mij al racen door de straten van Sorong naar het vliegveld, maar helaas, tot aan de auto, dan stappen we af, betaalt zij de chauffeur en vertrekt. Rond het middaguur door de straten waar alle schoolkinderen net op weg naar huis zijn, in hun uniformen. Die zijn hier opvallend kleurig, met leuke ruiten en patronen. Bij de scholen die allemaal genummerd zijn de kleine karretjes met zoetigheden, waar de schoolkinderen gretig gebruik van maken. Kerken en moskeeën, goud geschilderde hekken voor grote huizen, in het centrum veel regeringsgebouwen, hier en daar appartementen die geen slechte beurt zouden maken in Zuid-Duitsland. Afgewisseld met vervallen of verlaten huizen, kantoren, bioscopen, binnen- en buitenwinkels en veel verkeer. Allemaal als bij ons, maar dan anders.

Als de bus naar de ferry een stuk elektriciteitsdraad meesleurt, wat daarna in het gras ligt, wordt er wat zorgelijk gekeken, daar blijft het voorlopig bij.

Op het vliegveld, met een groot standbeeld van de naamgever staand op een roze lotusbloem, blijk ik met een andere carrier te vertrekken dan op mijn vouchers staat. Ik vlieg via Makassar en volgens de grondsteward kan ik daar blijven zitten. Dus dat is uitstappen met alle handbagage, bus in bus uit hal weer in en via de transferbalie met een nieuwe boardingkaart en een uur vertraging hetzelfde vliegtuig weer in en door naar Jakarta. Alle vliegvelden zijn al in kersteer, met lichtjes, bomen, hele taferelen met rendieren en kerstmannen. Sorong heeft één gate, Makassar is een flink vliegveld met mooie shops en hoogwaardige lokale producten. In Jakarta, een echte hub, weer met de skytrain naar de juiste terminal. Voor ik kan inchecken is er nog tijd voor een lekkere nasi goreng kip. De bediening is getooid met kerstmutsen of rendiergeweitjes. Bij de incheckbalie staan hele series dezelfde koffers in opvallende kleuren. Ze horen bij de pelgrims, dei het grootste deel van het vliegtuig vullen.  Als groep herkenbaar aan tasjes, sjaaltjes, vestjes of dezelfde stof in hun kleding.  De reis van hun leven. Als we Jeddah aanvliegen wordt er druk gefotografeerd, de umrah gaat dan echt beginnen. In Jeddah is de beste aansluiting. Net genoeg tijd om rustig van gate te veranderen en weer door de nodige controles te gaan. En nog even languit te zitten voor we ons inschepen voor het laatste deel van de reis.

De foto is weer van Ricki met de adelaarsogen

De nieuwe maan ligt lui boven de horizon, vrijwel recht boven de kleine moskee die ‘s morgens te horen is. Die maan heeft het op zijn geweten dat de ochtendduiken wat korter dan gewenst zijn; er staat veel stroom en na drie kwartier en met nog een halve fles lucht, was het eiland al op waar we langs vlogen in volle vaart. Niet snel genoeg om niet af en toe een nudi mee te pakken, de bumphead vast te leggen en nog een  barramnudi te snappen die ik nog niet zag hier. Er waren scholen fuseliers, en kleine barracuda’s met zwarte staarten. Er was geen zeepaardje, maar er was een fraaie jonge kreeft en een mantis garnaal.  En tussen de twee duiken in waren die drie dolfijnen er weer, die zich even laten zien en dan weer verdwijnen.  

Na 38 duiken was het echt voorbij, werd mijn set losgekoppeld en alles in de box naar wal gebracht. Een uurtje later lagen alle gewassen spullen te drogen op de pier. Met de hoge temperatuur en het opgestoken windje uitstekend droogweer. 

Nu ziet mijn kamer er, na een middag wat heen-en-weren en wat lezen op een zonnebedje, er uit als een ontplofte bagageruimte.

De drie jonge Singaporezen vonden op de middagduik de nudi’s en het eierlint wat ik vermoedde dat er zou moeten zijn. Ze kwamen me de foto laten zien. Ik heb nu mythische status.

De tips zijn verdeeld, de rekening is voldaan. Ik heb het duikdeel en het restaurantdeel bedankt, afscheid genomen van Texan, mijn trouwe gids. Morgen begint de lange reis terug. Dan moeten er weer schoenen aan, en een dag later zelfs sokken vrees ik. 

Ik laat wat spullen achter en al mijn cash, maar neem een schat aan herinneringen mee. Aan zon, zee, zaligheid. Prachtige duiken, lieven mensen, mooie ontmoetingen.

Dat jullie niet allemaal duiken…

Het is nu echt de final count down, na alle mooie duiken en ontmoetingen is mijn verlanglijstje zeer kort. Een bargibandi zeepaardje werd veel gezien, maar niet door mij. Ooit heb ik er mooie foto’s van genomen, dus ik kan daar goed mee leven. Na de epaulethaai van gisteravond is de rest gewoon nog meer mooie herhalingen. Denk je dan.

Maar dan kent u onze uitstekende gidsen niet. Texan vindt dat hij iedere duik een feest moet maken. Bumpheads helpen daarbij. Twee kwamen mij bezoeken toen ik wat eenzaam hing te wachten tot mijn duikmaatjes van hun dieptetrip naar de sweetlips terug zouden zijn. Daarna een mooie driftduik met veel keur want zon. Het is als vliegen, maar leuker.

Wat ik verder nog niet zag waren de manta’s en mobula’s, hun kleinere neefjes. Ze zitten hier veel, maar niet altijd, en deze afgelopen weken waren er geruchten dat men ze had gezien. Ik reken dan nergens meer op. Maar hij kwam toch. 

Vanuit het blauw dook hij op, Texan rammelde drifitg, ik keek, maar zag aanvankelijk nog niets. Iedere meter dichterbij telt. Opeens doemde er toch iets groots en duisters op, en dat bleek dus de reuzenmanta. Wat een majesteit. We hadden nog diepteminuten, veranderden van koers, Texan greep mijn camera en ging de achtervolging aan. Ik keek alleen en zwom zo snel als ik kon mee. Het lukte hem ook nog acceptabele filmbeelden te maken. Ik genoot iets op afstand van die vleugelslag en daarna de gracieuze omkeer, met de witte vleugelonderkanten goed zichtbaar. Toen verdween hij weer het blauw in. 

Na die zonnige ochtenduiken met nog veel meer moois uiteraard, naar een leuke middagduik. Maar de zon verdween, er was wat wind, het heeft flink geregend en we zaten onder een eilandje. We doken in wat het meest op zeer waterige erwtensoep leek. Ik verwachtte niets meer, de kleuren duiken onder. Je haalt je plezier uit wat er nog wel voorbijkomt, en het heerlijke driften. Maar Texan dook onder een rots en begon weer te rammelen. Eerst zagen we alleen diep weggedoken een haaiensnuit. Ik zwom om de rots heen en zag een stuk lijf en de achterkant van de kop. Die haaien zijn niet gek, die worden toch wat kriegel van het gefriemel om hen heen, en gaan verliggen. En toen lag hij (of zij) vol in het zicht. Verder nog kleinere roggen, een platworm en een flink aantal van dezelfde nudi’s, die hadden zeker ook jaarvergadering. Nu nog even zoeken welke soort.

Wat denkt u, zouden die laatste twee duiken morgenochtend nog dat zeepaardje brengen? Of komen er nog dolfijnen op bezoek? Je weet het maar nooit!

(de foto hieronder werd gemaakt door duikgids Ricki, die vanavond al zijn foto’s per airdrop op zijn smartphone ontving. Leve de techniek.)

Geen idee wat jullie deze avond van de eerste zondag van advent deden zo rond een uur of zeven. 

Maar ik zat dus met de gids Texan, die gelukkig hersteld is, achter een walking shark aan. Een paar minuten. In het donker! Deze avond ga ik heel lang niet vergeten.

Aan het eind van wat al een heel goede avondduik op het huisrif was, na twee mooie ochtendduiken, om de ramp van die eerste huisrifduik teniet te doen. Dat is dus goed gelukt.

We zagen nudi’s, featherstars, basketfeatherstars, een trunkvis die mijn masker een kopstoot gaf, een stoffige decorator krab, een lobster, verschillende soorten zee-egels en komkommers. Dan nog een sepia in vol ornaat, een heremietkreeft die wat anemonen meezeulde, een luie tong, dan heb je na een uurtje toch een heel geslaagde duik. Maar de gids, op enige afstand en op stroom tegen werd toch wel heel dwingend met zijn lamp. Zo snel als mijn vinnen mij konden brengen daarheen dus. Een walking shark! Er achteraan! Zijn lamp, mijn lamp, en hij sleurde mij nog niet door het water, maar we gingen wel snel. We hielden de haai dus goed bij, af en toe moest hij uitrusten en konden we hem goed bekijken, met zijn crème vel en zijn roodbruine en zwarte vlekken. De naam was ook duidelijk, hij zwemt en loopt op zijn achter vinnen over de bodem, op het zand. Het zijn kleine haaien. Er zijn er een paar van dit soort, en ik moet nog even achterhalen welke van de twee die er het meest op lijken het was. Maar wat een wereldduik. Alleen die haai was al de moeite van een duik waard geweest. Maar hij kwam als heel grote kers op een taart die al vol slagroom zat, had ik net daarvoor besloten. Na 64 minuten kwamen we juichend boven. De grijns zit nog op mijn gezicht. Fluitend een mand spullen de lange pier afgedragen, waar halverwege een stel aan een feestelijk gedekte tafel bij kaarslicht iets te vieren had.  Na alle spullen gewassen en mezelf gedoucht te hebben naar het restaurant, waar nog volop getafeld werd. Ik heb ze allemaal even laten weten dat ik de walking shark had gezien. Of ze het willen horen of niet. 

Ik ben blij met iedere duik, klein spul van een paar millimeter, honderden vissen in een school, oude bumphead parrotfish, passerende blacktip reefsharks, stroming mee of tegen, matig of goed zicht: ik vind ieder uur onder water welbesteed. Nergens meer gelukkig dan midden in zee. 

En dan nog af en toe zo’n topduik ertussen. 

Gisteravond, vrijdag, een feestelijke barbecue, met lokale livemuziek, inclusief een polonaise met Papoea hoofdtooi. Ik had het niet willen missen. Vrijwel al het restaurant -en keukenpersoneel was aanwezig, op grote roosters werd gebarbecued wat je had aangegeven. De tafels stond en allemaal onder de bomen. De servetten weer in een prachtige vorm, dit keer een soort bootje, gevouwen. Iedere dag een andere kleur en een ander model. We eten normaalgesproken in een ruimte die naar twee kanten open is en zicht op zee heeft. Daarvoor, een tree lager, het zitgedeelte waar je dag en nacht terecht kunt. De duikers komen vaak van eilanden verderop, vaak komen ze uit Manado, merk ik. Maar in de keuken zijn het mensen die van het eiland komen. Of het dan ook Papoea zijn, valt te bezien. De twee groepen mixen niet. Maar ook aan deze kant alleen maar vriendelijke gezichten, in elke dag een ander kleur T-shirt. Zodra je bordje leeg lijkt, wordt het weggehaald, na keurig toestemming te hebben gevraagd. Iedere dag word je vrolijk begroet, de manager maakt graag een praatje om te vragen hoe het met je gaat.  Het eten is overvloedig, ik heb inmiddels het stadium bereikt dat ik steeds minder ga eten. Al bij het ontbijt is er soep, en rijst en noedels vaak. Er is vers fruit. Er is van ’s morgens vroeg tot ‘s avonds laat thee en koffie beschikbaar. Na ene opmerking tegen een van de dames in de bediening dat ik papaja lekker vind met limoen, komt er regelmatig een gesneden limoentje ongevraagd voorbij. Aan de wandschilderingen en houtsnijwerk, met hoop ik originele beelden. De muziek is op de juiste geluidssterkte, en meestal zeer relaxed. Evergreens, tophits van nu. Tijdens de bbq was er een personeelskoor, een  van de jongens zong zeer verdienstelijk met een band mee.  

Eigenlijk hebben ze er niet zo veel in, zo’n bbq, het hele meubilalr moet versjouwd, er moeten bananenbladen geplukt om de serveertafels te bedekken. En als wij al weer aan een koel drankje zitten, moet alles ook weer terug en schoon. De lichtjes moeten weer tussen de bomen.

De bediening is uitermate vriendelijk, de tafel worden voortdurend bijgehouden, geen vuil bordje krijgt de kans te ontsnappen. Ik maakte eenopmerking over hoe Limone lekker is bij verse papaja, sindsdien krijg ik een gesneden limoentje.

Ria, de manager van deze kant, vraagt iedere dag of alles naar wens is, of je goed gedoken hebt, dat je er moe uitziet (van dat duiken). Men laat iet na om je welkom te voelen.

Iedere dag worden alle gevallen blaadjes geharkt, de terrasjes van onze kamers zandvrij gemaakt. Vandaag stonden er ineens rekken voor de deur, om je spullen te drogen.

Een echtpaar kwam nog voor één dag terug omdat de opvolgende bestemming niet kon tippen aan de onze. Onze new Yorker heeft spijt van zijn liveaboard, hij is ”underwhelmed”  Maar aan de top van de markt zijn schepen met hele spa’s aan boord, en gedekte tafels met lakens tot het dek. Voor elke wens en portemonnee is hier wat te vinden. En dan krijg je die vissen er nog bij ook.

Bij het ontbijt, en nog een keer na de lunch, nemen we afscheid van de twee Britten waar we zoveel plezier me beleefden. De Duitse disgenoot is al vroeger onderweg, zij gaat nog een paar dagen naar Bali voor ze doorgaat naar weet ik veel, maar heeft nu eigenlijk spijt. Ze is regelmatig aan de Hollandse kust te vinden, wellicht treffen we elkaar in januari in Den Helder.

Alleen de Amerikaanse in Rusland geboren Oekraïense van Tartaarse afstamming en ik zijn straks nog over, zij duikt al niet meer, want morgen weer vliegen.

De dagen vliegen voorbij, èn ze zijn langzaam. Vandaag met nieuwe groepen en een nieuwe duikgids opstap. Zelfs de oude gids is niet meer beschikbaar. Zijn sinus problemen schoten niet op, deze morgen stuurde zijn manager hem naar het ziekenhuis voor betere medicijnen, en de manager zelf loopt nu met een mondkapje.

Ik zit nu of met een grote groep Belgen, of met een grote groep Britten.

De Belgen willen geen stroom. Dat wordt nog lastig voor ze. Dus de eerste duik werd omgewisseld voor een stroomloze duik. Die zijn er eigenlijk niet, de driftduik kan ook lastig worden met erg veel stroom, maar op Coral Garden was alles mooi en rustig. Het grote spul liet zich iets minder zien. Dat wil zeggen: die hele grote oude bumhead wrasse op het keerpunt, die mocht er zeker wezen, en als ik vijf blue spotted stingray ’s zie hoor je mij ook niet. Maar ook een octopus was aanwezig en Ricki vond met zijn adelaarsogen twee minuscule naaktslakjes. Ik had geen camera mee, maar dat werd ‘s middags goed gemaakt. Een muckduik, met dezelfde gids. Een tsuk of zes naaktslaksoorten en Shaun the Sheep. Het is een sapzuigende slak, en het had zijn/haar kind mee. De moeder is al haast met het blote oog niet te onderscheiden, je ziet een bruin bol vlekje op bepaalde onderwaterplant. En daar dan een kleiner vlekje naast. Pas op de foto kun je zien waar hij zijn naam aan tee danken heeft.

Ergens onderweg nog zoiets minuscuuls, Maar Ricki blijkt niet alleen een goede zoeker, hij maakt ook uitstekende macrofoto’s en heeft dezelfde camera als mijn huurapparaat. Dus hij schiet er lustig op los. We liggen daar zo lang dat de mantisgarnaal zijn achterdocht vergeet en een rondje rent. Wellicht onderweg naar zijn overbuurman die anderhalve meter verderop in zijn holletje ligt te gluren.

Ik vind die grote vissen en die scholen ook prachtig hoor maar op mijn buik op het witte zand, de ene vondst na de andere: ik word er heel erg senang van.

Alsof de duik al niet mooi genoeg was, worden we als we weer aan boord van dagboot zijn, begroet door drie passerende dolfijnen.

Nog 11 duiken te gaan.

De laatste duikdag voor de Britse heren verloopt niet geheel naar wens, de oren geven al dagen last, de middagduik laten ze lopen. Ik blijf in mijn eentje over, en regel dat Texan die duik niet op zich neemt, hij is er nog steeds beroerd aan toe ondanks de obat van de manager. Ik word elders ingedeeld, en ook dat gaat prima. ’s Avonds nog een laatste avond met onderhoudende praatjes over alles en nog wat en duiken. En de vraag: waarheen hierna? En waarom? De wereld is groot, duikstekken genoeg, maar wie hier in Raja zit, is veelal al hier en daar geweest en verwend tot in zijn vinnen. Luxe problemen zijn het, en die omarmen we met volle teugen.

Ik deel de laatste kikkers met de tafelgenoten. Het zijn kleine plastic kikkertjes, ik reis ze overal mee naar toe. Ze markeren ontmoetingen, en iedereen vindt dat leuk, al zijn ze maar heel klein. Met zorg kiest men zijn lievelingskikker en sommigen krijgen namen. 

Een herinnering aan die gekke oude Hollandse die in haar eentje op reis ging, wat een raar mens was dat, met haar kikkers.

De regen hamert ’s nachts weer met kracht op de daken en houdt ons wakker. Maar ’s morgens is hij uitgeraasd en wacht ons weer een zonnige dag.

Na een prachtige dag duiken kan het altijd nog mooier. Er was nogal wat regen, dat geeft mooie wolkenluchten en de zonsondergang, doorgaans mooi, was spectaculair. Jacob, de helft van de Litouwers, joeg ons naar het eind van de pier, voor een laatste keer met elkaar genieten van dit vuurwerk. Hij verwoordde wat wij allemaal voelden, niet alleen was dit mooi duiken, maar ons groepje is best bijzonder. We maken ook nog plezier met elkaar na het duiken, er is verbinding en inclusiviteit. De Litouwers passen weliswaar niet meer aan onze tafel maar horen en zeker bij. De een heeft goedbetaald werk en een reisvirus, de ander is dus als ze niet reizen, bezig met die reizen te plannen en aan elkaar te breien. Ze hebben al voor volgend jaar november geboekt, in aansluiting op hun reis naar Japan. Er zijn prachtige foto’s van te zien op zijn instagram account en site. Het bewerken van de foto’s na de reizen vraag minstens zoveel tijd. 

Toen de Russen Oekraïne binnenvielen waren ze binnen een week vertrokken naar Amerika, met dubbel paspoort. De ambite is 193 landen, de meest reislustige ging per vliegtuig al vijftg keer of meer de wereld rond. Verzin het en hij was er.

Maar nu gaan ze, na de Italaanse en de New Yorker met Italiaanse wortels en ook zo’n reisbug, als volgende weg. Dat stemt weemoedig. Hij probeert ons over te halen allemaal in november terug te komen. Ik vrees dat het niet gaat lukken.

We vinden dat oprecht jammer, zo vaak kom je op reis niet mensen tegen waar je een klik mee hebt.

Vandaag weer een dagtocht. Ik ga jullie niet vervelen met weer verhalen over prachtige koralen, en blacktips die voorbijflitsen, de manta die anderen wel maar wij niet zagen. Oké, die twee heel oude schildpadden aan het eind van deze dag, en dat fraaie lichtspel onder de pier daar. En dat ik twee grote nudis en een sharpbeak snake-eel vond, dat wil ik nog wel melden.

Vandaag maar eens delen wat er allemaal komt kijken bij dat duiken. Niet voor ons, duikers, maar voor al die andere mensen die er mee bezig zijn. Laten we beginnen bij het begin. De spullen die je meebrengt of huurt worden in je eigen box gedaan voor je, met daarop je naam. Iemand is bezig om lucht in alle cilinders te persen, of anders EAN, wat ook weer gecontroleerd moet worden volgens protocol.

Dan moet de hele hap inclusief droge handdoeken naar het schip of de schepen. Net als een verse container water, twee grote kannen heet water voor koffie en thee, inclusief die koffie en thee zelf, met suiker, melkpoeder en koekjes. De plastic glazen moeten voorzien van namen van alle duikers aan boord. De sets zijn voor je opgezet, en de fles met set moet veilig gestuwd. De boxen daaronder.

Boot zelf heeft ook nog een en ander nodig. Dan zorgen dat iedereen op tijd aan boord is en dat er de nodige informatie op tijd wordt gedeeld. De bemanning gooit os, men vaart naar de bestemming, controleert de stroming, maakt afspraken wie met wie en op welk moment te water gaat. Je wordt in je set geholpen, je krijgt je vinnen en je camera, je wordt begeleid bij het overboord gaan, zodat we niet op elkaars kop springen. De bootsbemanning blijft dan wachten en uitzien naar de opkomende duikers en pikt die weer op.  De duikers gaan te water met de duikgidsen, een van hen deelt de duikbriefing met wat het profiel van de duik wordt waar we rekening mee moeten houden en wat er te zien zou kunnen zijn en waar.

Onderwater zoeken zij naar al het moois dat beloofd is en houden hun duikers in de gaten, vragen regelmatig naar lucht en minuten, geven aanwijzing over hoger of lager, links of rechts en houden de tijd in de gaten. En zorgen dat hun duikers weer op tijd boven komen. Dan iedereen weer uit het water, de bemanning pakt alles aan wat de duikers niet zelf de ladder opsjouwen: camera’s, vinnen, gewichten vaak. Soms de hele set. En zetten dan alles weer terug, of zetten een nieuwe fles op de set. Ze zorgen dat er water klaarstaat en delen koekjes uit, maken koffie of thee terwijl de kapitein de boot naar de volgende bestemming vaart. Bij een nachtduik of veel rommel in het weter zit er vaak nog iemand voorop mee te kijken, de gidsen proberen wat te rusten, soms aan dek, soms op het dak, soms opgevouwen tussen twee flessen. Bij een dagtocht gaat er een hele lunch met alle borden en bestek mee. Een grote kist vol, die dienstdoet als tafel en klaar staat na de tweede duik. Aan het eind van de duiken stappen de duikers met hun camera’s van boord, de rest van de spullen moet weer allemaal met de hand van boord gesjouwd, over het wiebelvlot, omhoog de pier op, in een handkar en naar het centrum. Daar wordt alles gewassen en ontsmet en opgehangen op de bij de betreffende duiker behorende plek. De volgende ochtend het hele gedoe weer opnieuw. Soms nog een nachtduik, steeds nieuwe mensen die aankomen en geïnformeerd en ingedeeld dienen te worden. En dat is dan nog maar de duikkant.

Aan de resortkant zijn er kamers die onderhoud vragen, de warme maaltijden en een drie-uurtje worden bereid, er is de hele dag heet en koud water met koffie- en theebenodigdheden bij te houden. De bladeren moeten bij elkaar geharkt en soms het strand. Er moet vervoer geregeld voor komende en gaande gasten, er zijn tripjes te maken, de muziek het licht en de fans moete aan en uit op het juiste moment. 

Alle servetten in een iedere dag ander modelletje gevouwen en de tafels gedekt. En dat alles met grote vriendelijkheid en aandacht. Ik ben bang dat het voor sommigen best redelijk betaald is, maar de meesten zullen er niet rijk van worden. Gidsen gaan niet eeuwig mee, de fysieke belasting is hoog. Ze kennen de onderwaterwereld als hun broekzak en zijn tijdens de duiken ook onderwater voortdurend bezig info met elkaar te delen over wat er waar te zien is.

De klant is hier op Raja Ampat, en eigenlijk op alle duikcentra, altijd koning.